EPCzoom سایت متخصصان شرکتهای پروژه محور
پیشروی گروه داعش در شب ۹ ژوئن ۲۰۱۴ به سوی شهر سنینشین موصل و اشغال آن با حدود ۱۳۰۰ نفر و تسلط کامل بر استان نینوا در شرایط فرار ارتش عراق و متعاقب آن پیشروی به سوی استانهای دیالی و صلاحالدین، منجر به ایجاد نگرانیهای امنیتی در سطح خاورمیانه- و به تعبیر دیوید کامرون در کل جهان- شده است.
تلاش این گروه برای تسلط بر شهرهای بعقوبه، تلعفر، تکریت، کرکوک، جلولا و سعیدیه این سئوال را در پی داشته است که قدرتگیری داعش چه تاثیری بر امنیت انرژی در ابعاد داخلی عراق، منطقه و جهان خواهد داشت؟
آثار قدرتگیری داعش، بر نفت و گاز عراق
با نگاهی به نقشه میادین نفت و گاز و زیرساختهای انرژی عراق میتوان اثرات قدرتگیری داعش را به شرح زیر برشمرد:
- تولید میادین القادریه و نجمه (حدود ۱۰۰هزار بشکه در روز) و برخی میادین نزدیک تکریت در منطقه مرکزی, از کنترل دولت مرکزی خارج شده است
- فعالیت شرکتهای خارجی به دلیل معضل امنیت متوقف شده که موجب تحقق نیافتن پیشبینیهای تولید آتی نفت عراق خواهد بود
- کنترل داعش بر خطلوله عراق به ترکیه با ظرفیت عملی ۳۰۰هزار بشکه در روز
- کنترل بر بزرگترین پالایشگاه عراق به نام البیجی با ظرفیت ۳۰۰ هزار بشکه در روز
- کنترل داعش بر بزرگترین میدان گازی مستقل عراق به نام عکاظ و توقف طرح توسعه آن که قرار بوده در سال ۲۰۱۵ به بهرهبرداری برسد
- تحدید کنترل بر میادین نفتی بغداد شرقی و خانقین و میدان گازی منصوریه
- تحدید کنترل نیروهای کردستان بر منطقه کرکوک به دلیل احتمال درگیر شدن داعش با دولت خودمختار کردستان
- اجبار دولت در پذیرش خواستهای دولت خودمختار کردستان به دلیل نیاز به کمک نظامی و سیاسی در مقابله با داعش
- امکان تسری ناآرامیها به مناطقجنوبی در صورت کنترل نشدن پیشروی داعش
- افزایش وابستگی عراق به منابع و مسیرهای صادراتی جنوب این کشور
آثار قدرتگیری داعش بر بخش انرژی منطقه
- افزایش تعاملات نفتی شمال عراق و دولت ترکیه و گسترش اقدامات مستقل دولت خودمختار کردستان عراق در تولید و صادرات نفت
- تهدید نزدیکی داعش به مرزهای ایران و امکان تهدید امنیتی, اختلال در تولید و توسعه میادین نفتی غرب ایران
- ابهام در زمان عرضه گاز طبیعی عراق به خط لوله ناباکو
- تاخیر در توسعه منابع گازی عراق و کاهش پتانسیل این کشور برای صادرات به کویت و افزایش اهمیت ایران برای عرضه گاز طبیعی به کویت
- امکان تسری فعالیتهای تجاوزکارانه داعش به کشور کویت با توجه به قرار داشتن این کشور در نقشه ادعایی داعش در مورد محدوده دولت عراق و شام
آثار فرامنطقهای قدرتگیری داعش بر بخش انرژی
- تاخیر در افزایش تولید عراق و تعویق فشار بر عربستان و کشورهای عربی برای کاهش تولید
- افزایش اهمیت نفت عربستان و کشورهای عربی در عرضه به هند، ژاپن و چین که در سالهای اخیر با رشد عرضه نفت عراق روبرو بوده اند
- احتمال کاهش فشارها بر ایران برای کاهش صادرات به منظور مدیریت تعادل بازار نفت
- امکان تغییر جهت سرمایهگذاری شرکتهای خارجی به مناطق امنتر از جمله حوزه خزر
- تضعیف ایده متنوعسازی منابع عرضه اتحادیه اروپا از وابستگی به واردات نفت و گاز روسیه با توجه به این که عراق یکی از کشورهای مورد توجه پروژه کریدور جنوبی عرضه گاز به اتحادیه اروپا بعد از سال ۲۰۲۰ است.
منبع: شانا – محمد صادق جوکار،عضو هیئت علمی موسسه مطالعات انرژی